١ – حکم انتخاب جنسیت
سؤال: انتخاب جنسیت چه حکمی دارد؟ آیا برای افرادی که صرفاً به دلیل اینکه مثلاً یک فرزند دختر دارند و حال می خواهند یک فرزند پسر داشته باشند جایز است؟ آیا از بین بردن سایر جنین ها پس از انجام عمل انتخاب جنسیت جایز است؟ مبحث احکام نگاه کردن و لمس در این مورد که صرفاً یک علاقه خانوادگی است آیا جایز است؟
جواب: اوّلاً در صورتی که ضرورت مهمّی نباشد جایز نیست و ثانیاً در موارد ضرورت نیز باید از اسپرم شخصی غیر از زوج استفاده نشود و از بین بردن بقیه در این مراحل مانعی ندارد.
٢ – اقدام به بارداری با وجود احتمال تولد نوزاد بیمار
سؤال: الف: آیا با توجه به هزینه هایی که تولد یک نوزاد با ناهنجاری ژنتیکی که برای جامعه و خانواده دارد، اقدام به بارداری و تولد نوزادی که پزشکان با ریسک بالایی احتمال ناهنجاری ژنتیکی در آن می دهند بدون انجام تست های تشخیصی حین بارداری جایز است؟ ب: با توجه به رشد روزافزون علم و امکان باروری بیماران مختلف ژنتیکی با احتمال صد در صد تولد یک نوزاد با مشکلات ژنتیکی جایز است؟
جواب: الف: احتیاط آن است که قبل از بارداری آزمایش کنند.ب: احتیاط آن است که از این کار خودداری کنند.
٣ – تزریق اسپرم افراد متعدد در تخمک های اهداء شده یک زن
سؤال: در صورتیکه از خانمی تعدادی تخمک به عنوان اهداء کننده تخمک، اخذ گردد آیا امکان اینکه به طور همزمان در تعدادی از تخمک ها اسپرم یک شخص و در تعدادی دیگر اسپرم شخص دیگر تزریق شود وجود دارد؟ بصورت غیر همزمان مثلاً پس از گذشت 4 ماه از همان تخمک برای تزریق اسپرم فرد دیگر استفاده شود چطور؟
جواب: تلقیح نطفه بیگانه ( غیر زوج) حرام و فرزند حاصل نامشروع است، ولي چنانچه نطفه زن و شوهري گرفته، و در خارج رحم ترکيب، سپس به رحم زني تلقيح گردد اين کار ذاتاً اشکالي ندارد، ولي با توجه به اينکه غالباً مستلزم لمس و نظر حرام است تنها در صورت ضرورت جايز است و در هر حال فرزند متعلق به صاحبان نطفه است، هر چند بر مادر جانشين و شوهرش نيز محرم است.
٤ – انتقال جنین از یک رحم به رحم دیگر
سؤال: اطبا مى توانند جنین را از شکم زنى که نمى تواند آن را در رحم معیوب خود پرورش دهد و سقط مى کند خارج نموده و در رحم سالم زن دیگرى قرار داده که در آن جا به رشد خود ادامه داده تا به طور طبیعى متولّد شود، بفرمایید:
الف) آیا اگر زن دوّم هم همسر شوهر زن اوّل باشد (که نطفه متعلّق به یک شوهر مى شود) این کار جایز است؟
ب) در صورتى که زن دوّم با شوهر زن اوّل بیگانه و اجنبى باشد، آیا این کار جایز مى باشد؟
ج) اگر انجام این کار قبل از ولوج روح یا بعد از ولوج روح فرق دارد، آن را بیان فرمایید؟
جواب: در هر سه صورت، انتقال جنین (بعد از انعقاد نطفه) مانعى ندارد، ولى چون معمولا مستلزم نظر و لمس حرام است، تنها در مواردى مجاز مى باشد که ضرورتى وجود داشته باشد.
٥ – سقط جنین برای حفظ جان مادر
سؤال: اگر طبیب تشخیص قطعى دهد که ماندن جنین در شکم مادر موجب مرگ مادر مى گردد، بفرمایید:
الف) آیا جایز است جنین را در شکم مادر از بین ببرد تا مادر سالم بماند؟
ب) آیا مى توان مادر را به همان حال باقى نهاد تا بچه سالم بماند و مادر بمیرد؟
ج) اگر در باقى گذاردن مادر به همان حال، احتمال مرگ، هم براى مادر و هم براى بچّه در کار باشد تکلیف چیست (یعنى احتمال مرگ و سلامت براى هر دو مساوى باشد)؟
د) اگر حکم فوق نسبت به جنین قبل از ولوج روح فرق پیدا مى کند حکم هردو حال را توضیح فرمایید؟
جواب: الف) چنانچه خلقت جنین کامل نشده مانعى ندارد.
ب) هرگاه بچّه به صورت انسان کامل در نیامده باشد، سقط جنین براى نجات مادر اشکال ندارد.
ج) اگر بدانیم یکى از آن دو قطعاً نجات پیدا مى کند باید آنها را به حال خود گذاشت تا یکى از آن دو بدون دخالت انسان دیگرى نجات یابد و اگر امر دایر میان این است که هر دو بمیرند یا فقط جنین بمیرد مى توان جنین را سقط کرد تا مادر زنده بماند.
د) از جوابهاى بالا معلوم شد.
٦ – سقط جنین برای عمل جراحی مهم مادر
سؤال: خانمى دچار بیمارى چشمى گردیده که اطبا نظر به عمل جرّاحى به طور اورژانسى داده اند، امّا متأسفانه این خانم داراى حمل سه ماهه مى باشد که باید سقط جنین انجام دهد و بعد عمل جرّاحى چشم را به انجام برساند و اگر چشم خود را عمل نکند کور مى شود و همچنین ضررهاى زیادى نسبت به جنین وارد مى گردد در این صورت آیا سقط جنین جایز است؟
جواب: در فرض مسأله پایان دادن به باردارى ظاهراً مانعى ندارد.
٧ – زمان ولوج روح
سؤال: ولوج روح چه زمانى مى باشد؟
جواب: هنگامى که بچّه در شکم مادر به حرکت در مى آید که معمولا در حدود چهار ماهگى است.
٨ – مراقبت از جنین توسط مادر
سؤال: آیا محافظت از بچّه در رحم واجب است یعنى مادر باید تمام شرایط لازم جهت حفظ و سلامتى بچّه را فراهم کند؟
جواب: تا آن جا که مایه عسر و حرج نشود لازم است.
٩ – اطلاع پزشک از ناقص الخلقه بودن فرزندان بعدی زوجین
سؤال: اگر پزشک به طور قطع تشخیص دهد که فرزندان بعدى زن و شوهرى، ناقص العضو خواهند شد، بفرمایید:
1. آیا بر طبیب واجب است،درصورت سؤال والدین،واقعیّت را به آنان اطلاع دهد؟
2. آیا در صورت عدم سؤال، بر طبیب واجب است به آنان بگوید، تا از پیدا کردن چنین فرزندانى جلوگیرى نمایند؟ اگر واجب نیست، آیا گفتنش حرام است؟
3. اگر طبیب احتمال دهد که در صورت اطّلاع والدین از این مطلب، هربار که فرزندى پیدا کنند، اقدام به سقط وى خواهند نمود، در اینجا وظیفه طبیب چیست؟
جواب: 1. واجب نیست، مگر اینکه در سرنوشت آنان اثر مهمّى داشته باشد.
2. در این گونه موارد اگر مسأله مهمّى است طبیب کتمان نکند.
3. طبیب باید به وظیفه خود عمل کند، و اگر بیمار عمل خلافى انجام دهد او مسئول نیست; منتها طبیب وظیفه خود را در امر به معروف و نهى از منکر انجام دهد.
١٠ – تجویز مسکن های قوی برای شخص باردار
سؤال: بیمارانى که از درد، شدیداً رنج مى برند چنانچه به آنان مسکّن هاى قوى داده شود، دردشان تسکین خواهد یافت، لیکن به احتمال قوى به این خاطر بعداً دچار عوارض جنین و ناراحتیهایى خواهند شد، بفرمایید تکلیف طبیب نسبت به این گونه بیماران چیست؟
جواب: هرگاه ضررى باشد که در برابر تسکین درد شدید در میان عقلا قابل پذیرش باشد اشکالى ندارد و اگر ضرر مهمّى است که او را به خطر مى اندازد، جایز نیست و اگر براى خودش ضرر نداشته باشد بلکه براى جنین ضرر داشته باشد نیز مسأله همین است.
١١ – تجویز مسکن های قوی برای شخص باردار
سؤال: بیمارانى که از درد، شدیداً رنج مى برند چنانچه به آنان مسکّن هاى قوى داده شود، دردشان تسکین خواهد یافت، لیکن به احتمال قوى به این خاطر بعداً دچار عوارض جنین و ناراحتیهایى خواهند شد، بفرمایید تکلیف طبیب نسبت به این گونه بیماران چیست؟
جواب: هرگاه ضررى باشد که در برابر تسکین درد شدید در میان عقلا قابل پذیرش باشد اشکالى ندارد و اگر ضرر مهمّى است که او را به خطر مى اندازد، جایز نیست و اگر براى خودش ضرر نداشته باشد بلکه براى جنین ضرر داشته باشد نیز مسأله همین است.
١٢ – نجاست یا طهارت مایع کیسه جنین
سؤال: در صورت پارگی کیسه آب زن باردار آیا این آب نجس است؟
جواب: پاک است.
١٣ – بارداری با روش «IVI»
سؤال: خواهشمند است در خصوص بارداری با روش آی وی آی که تحریک مرد توسط خودش انجام می گیرد و اینکه این عمل در روز انجام می پذیرد چیست؟ آیا این روش مورد تأیید مراجع می باشد؟
جواب: اگر تحریک منجر به استمناء می شود جایز نیست.
١٤ – قضای روزه های دوران حاملگی و شیردهی
سؤال: من سه سال اخیر را روزه نگرفته ام، یکسال به دلیل حاملگی و دو سال به دلیل شیردهی و هرسه سال کفاره تمام روزه هایم را داده ام. حکم قضای روزه هایم در دو ماه مابقی تا رمضان امسال و یا بعد از رمضان چگونه است؟ و اصلا باید روزه قضا بگیرم یا خیر؟
جواب: چنانچه روزه گرفتن در این مدت برای شما ضرر داشته قضا ندارد و اگر برای بچه ضرر داشته قضای آن را هم بجا بیاورید.