احکام شیردادن-نکاح (ازدواج)

(مسأله 2464) اگر زني بچه اي را با شرايطي كه در مسأله (2474) گفته خواهد شد، شير دهد، آن بچه به اين عدّه محرم مي شود1:

اوّل: خود زن و آن را مادر رضاعي مي گويند.

دوم: شوهر زن كه شير مال اوست و او را پدر رضاعي مي گويند.

سوم: پدر و مادر آن زن هرچه بالا روند، اگر چه پدر و مادر رضاعي او باشند.

چهارم: بچه هايي كه از آن زن به دنيا آمده اند، يا به دنيا مي آيند2.

پنجم: بچه هاي اولاد آن زن هرچه پايين روند چه از اولاد او به دنيا آمده ، يا اولاد او آن بچه ها را شير داده باشند3.

ششم: خواهر و برادر آن زن اگر چه رضاعي باشند4، يعني بواسطه شير خوردن، با آن زن خواهر و برادر شده باشند.

هفتم: عمو و عمّه آن زن اگر چه رضاعي باشند.

هشتم: دايي و خاله آن زن اگر چه رضاعي باشند.

نهم: اولاد شوهر آن زن كه شير مال آن شوهر است، هر چه پايين روند5. اگر چه اولاد رضاعي او باشند6.

دهم: پدر و مادر شوهر آن زن كه شير مال آن شوهر است، هر چه بالا روند7.

يازدهم: خواهر و برادر شوهري كه شير مال اوست اگر چه خواهر و برادر رضاعي او باشند8.

دوازدهم: عمو و عمه و دايي و خاله شوهري كه شير مال اوست9 هرچه بالا روند، اگر چه رضاعي باشند. و نيز عدّه ديگري هم كه در مسائل بعد گفته مي شود، بواسطه شير دادن محرم مي شوند.

1- اراكي: آن بچه و فرزندها و نوه هاي او، حتّي اگر رضاعي باشند به اين عدّه محرم مي شوند...

سيستاني: آن بچه اگر پسر باشد به اين عدّه از زنها و اگر دختر باشد به اين عدّه از مردها محرم مي شوند...

بهجت: آن بچه بواسطه شير خوردن به افراد ذيل محرم مي شوند...

مكارم: هرگاه زني كودكي را با شرايطي كه در مسائل آينده گفته مي شود شيردهد، آن زن به حكم مادر او است و آن مرد که شير مربوط به اوست، به حكم پدر او، پدر آن مرد به حكم جدّ و مادرش به حكم جدّه و برادرش عمو و خواهرش عمه و فرزندانش برادر و خواهر او محسوب مي شوند، همچنين پدر آن زن به حكم جدّ مادري و مادرش جدّه مادري و برادرش دايي و خواهرش خاله او است، همچنين دختري را كه زن شيرداده بر شوهر او حرام است (به شرط اين كه با آن زن نزديكي كرده باشد) و نيز انسان نمي تواند با مادر رضاعي زن خود ازدواج كند زيرا به حكم مادر زن اوست. و به عبارت ديگر هنگامي كه بچه اي را با شرايطي كه مي آيد شير مي دهد آن بچه به اين عدّه محرم مي شود...

2- اراكي: و همچنين فرزندان رضاعي او در صورتي كه از همين شوهر به آنها شير داده باشد...

3- سيستاني: پنجم: بچه هاي اولاد نسبي آن زن هرچه پايين روند، چه بچه هاي نسبي آنها باشند و چه بچه هاي رضاعي...

4- گلپايگاني، صافي، مكارم: [پايان شرط ششم]

5- بهجت: [پايان شرط نهم]

6- اراكي: و مادر رضاعي آنها يكي نباشد...

7- اراكي: اگر چه رضاعي باشند...

سيستاني: دهم: پدر و مادر آن مرد هرچه بالا روند...

8- سيستاني: يازدهم: خواهر و برادر آن مرد، اگر چه خواهر و برادر رضاعي او باشند...

9- فاضل: خاله مادر و شوهري (كه شير مال اوست)...

سيستاني: دوازدهم: عمو، عمه، و دایی و خاله آن مرد...

*****

زنجانی: م ۲۴۶۴- اگر زنی بچه ای را با شرایطی که در مسأله [2474] و بعد از آن، گفته خواهد شد شیر دهد، رابطه های رضاعی زیر پدید می آید، این روابط که نسبی آنها موجب محرمیت می شود رضاعی آنها نیز سبب محرمیت می گردد:

1- آن زن مادر رضاعی کودک می شود؛

2- شوهر آن زن که شیر از اوست، پدر رضاعی کودک می شود؛

3- پدر و مادر آن مرد و اجداد او –اگر چه رضاعی باشند- جد و جده پدری رضاعی آن کودک می شوند.

4- پدر و مادر آن زن و اجداد او – اگر چه رضاعی باشند- جد و جده مادری رضاعی آن کودک می شوند.

5- پسران -نسبی و رضاعی- آن مرد یا زن، برادران رضاعی کودک و دختران- نسبی و رضاعی- آنها خواهران رضاعی او می شوند.

6- نوادگان –نسبی و رضاعی- آن مرد یا زن، برادر زادگان و خواهر زادگان رضاعی کودک می شوند.

7- برادر –نسبی و رضاعی- آن مرد عموی رضاعی و خواهر -نسبی و رضاعی- او عمه رضاعی کودک می شوند

8- برادر –نسبی و رضاعی- آن زن، دایی رضاعی و خواهر –نسبی و رضاعی- او خاله رضاعی کودک می شوند.

9- عمو و عمه و دایی و خاله آن مرد – هر چند با واسطه باشند- به ترتیب عمو و عمه و دایی و خاله پدر رضاعی کودک می شوند.

10- عمو و عمه و دایی و خاله ان زن –هر چند با واسطه باشند- به ترتیب عمو و عمه و دایی و خاله مادر رضاعی کودک می شوند.

مظاهری: مساله ۲۰۴۷- هرگاه زنى بچّه‏ اى را شير دهد آن بچّه به حكم بچّه حقيقى آن زن و شوهر آن زن است، بنابراين فرزندان آن زن به منزله خواهر و برادر آن بچّه محسوب مى‏شوند، و برادرش دايى و خواهر او خاله و برادر آن مرد عمو و خواهرش عمه او، و به طور كلى هر كس بر فرزندان حقيقى آن مرد و زن محرم مى‏باشد بر اين بچّه نيز محرم مى‏شود، بنابراين پدر آن بچّه نمى‏تواند با دخترهايى كه از زن شير دهنده و شوهر اوست ازدواج كند، (زيرا خواهرهاى دختر او محسوب مى‏شوند).

(مسأله 2465) اگر زني بچه اي را با شرايطي كه در مسأله (2474) كفته مي شود شيردهد1، پدر آن بچه نمي تواندبا دخترهايي كه از آن زن به دنيا آمده اند ازدواج كند2. و نيز نمي تواند3 دخترهاي شوهري را كه شير مال او است4 براي خود عقد نمايد5، (بلكه احتياط واجب آن است كه دخترهاي رضاعي او را هم براي خود عقد ننمايد6) ولي جايز است با دخترهاي رضاعي آن زن ازدواج كند7. اگر چه احتياط مستحبّ آن است كه با آنان ازدواج نكند8 و نگاه محرمانه، يعني نگاهي كه انسان مي تواند به محرم هاي خود كند به آنان ننمايد.

1- فاضل: بچه هاي زني كه بچه اي را با شرايطي كه در مسأله[ 2474] گفته مي شود شير دهد، فرزندان پدر بچه شيرخوار محسوب مي شوند، بنابراين...

2- اراكي: پدر آن بچه نمي تواند با دخترها و نوه هايي كه از آن به دنيا آمده اند ازدواج كند، بلكه احتياط واجب آن است كه دخترهاي رضاعي آن زن و شوهر را هم براي خود عقد ننمايد و نگاه محرمانه، يعني نگاهي كه انسان مي تواند به محرمهاي خود كند به آنان ننمايد.

خوئي: ولي جايز است با دختر هاي رضاعي آن زن ازدواج كند اگر چه احتياط مستحبّ آن است كه با آنان ازدواج نكند...

سیستانی: و چنانچه یکی از آنها فعلاً زن او باشد عقد او باطل می‌شود، ولی جایز است با دخترهای رضاعی آن زن ازدواج کند اگرچه احتیاط مستحب آن است که با آنان ازدواج نکند، و نیز نمی‌تواند ـ بنا بر احتیاط واجب ـ دخترهای شوهری را که شیر مربوط به اوست، اگرچه دخترهای رضاعی او باشند، برای خود عقد نماید، و چنانچه یکی از آنها فعلاً زن او باشد عقد او ـ بنا بر احتیاط واجب ـ باطل می‌شود.

3- مكارم: بنابراحتياط واجب...

4- خوئي، گلپايگاني، صافي، تبريزي: اگر چه دخترهاي رضاعي او باشند...

5- خوئي: و در هر دو صورت چنانچه يكي از آنها فعلاً زن او باشد عقد او باطل مي شود. [پايان مسأله]

بهجت: پدر آن بچه بنابرأظهر و أحوط نمي تواند با دخترهايي كه از آن زن به دنيا آمده اند ازدواج كند. همچنين نمي تواند با دختر هاي شوهر كه شير مال اوست ازدواج نمايد...

6- [قسمت داخل پرانتز در رساله آيات عظام: گلپايگاني، صافي و تبريزي نيست]

7- مكارم، بهجت: [پایان مسأله]

8- تبريزي: [پایان مسأله]

گلپايگاني،صافی: و نگاه محرمانه هم به آنان ننمايد.

*****

زنجانی: م 2474- اگر زنی بچّه را با شرایطی که در مسألۀ {2474} و بعد از آن گفته می‌شود شیر دهد، پدر آن بچّه -اگر چه رضاعی باشد- نمی‌تواند با دخترها و نوه‌های‌ نسبی آن زن ازدواج کند؛ ولی ازدواج او با دخترها و نوه‌های رضاعی آن زن، مانعی ندارد، و همچنین پدر آن بچّه نمی‌تواند با دخترها و نوه‌های شوهری که شیر از اوست -اگر چه رضاعی باشند- ازدواج نماید؛ بلکه مادر آن بچّه نیز باید احتیاط کند و با اولاد مردی که شیر از اوست -اگر چه با واسطه باشند- یا با اولاد نسبی زن شیر دهنده -اگر چه با واسطه باشند- ازدواج نکند، همچنان که نباید در نگاه کردن و دست دادن و مانند آن، آن‌ها را محرم بداند.

وحید: م 2529- اگر زنى بچّه اى را با شرایطى كه در مسأله «2474» مى آید شیر دهد ، پدر آن بچّه نمى تواند با دخترهاى نسبى آن زن ازدواج كند ، ولى جایز است با دخترهاى رضاعى آن زن ازدواج كند ،اگر چه احتیاط مستحبّ آن است كه با آنان ازدواج نكند و نیز نمى تواند دخترهاى نسبى و رضاعى شوهرى را كه شیر از اوست براى خود عقد نماید ، و در هر دو صورت چنانچه یكى از آنها فعلا زن او باشد ، عقد او باطل مى شود.

مظاهری: مساله ۲۰۴۸- اگر زنى بچه ‏اى را شير دهد به پدر و برادرهاى واقعى آن بچّه محرم نمى‏شود چنانكه شوهر آن زن كه شير مال اوست به مادر و خواهرهاى واقعى آن بچّه محرم نمى‏شود، و به طور كلى هيچ يك از محرمهاى واقعى آن بچّه به محرمهاى رضاعى آن بچّه محرم نمى‏شوند، بنابراين شوهر آن زن كه صاحب شير است، مى‏تواند با مادر و خواهرهاى واقعى آن بچّه ازدواج كند چنانكه آن زن مى‏تواند با پدر و برادرهاى آن بچّه ازدواج كند.

مسأله اختصاصی

مظاهری مسئله ۲۰۴۹- محارم نظیر مادر یا خواهر زن و مادر یا خواهر شوهر، نباید به بچّه شیر بدهند، ولی گاه گاهی شیردادن اشکال ندارد و باید مواظب باشند به حدّ محرمیّت نرسد.

(مسأله 2466) اگر زني بچه اي را با شرايطي كه در مسأله (2474) گفته مي شود شير دهد، شوهر آن زن كه صاحب شير است به خواهرهاي آن بچه محرم نمي شود1. (ولي احتياط مستحبّ آن است كه با آنان ازدواج ننمايد2) و نيز خويشان شوهر به خواهر و برادر آن بچه محرم نمي شوند.

1- بهجت: [پایان مسأله]

2- [قسمت داخل پرانتز در رساله آيت الله سيستاني نيست]

مظاهری: رجوع کنید به ذیل مسأله 2465.

*****

زنجانی: م 2475- اگر زنی کودکی را با شرایطی که در مسأله [2474] و بعد از آن گفته می شود شیر دهد شوهر آن زن که شیر از اوست باید احتیاط کند و با اولاد –نسبی و رضاعی- پدر آن کودک –هر چند با واسطه باشند- و با اولا د نسبی مادر آن کودک ازدواج نماید . همچنانکه در نگاه کردن و دست دادن و سایر احکام محرمیت نمی تواند مانند یکی از محارم رفتار کند ولی ازدواج خویشان شوهر با خواهر و برادر آن بچه مانعی ندارد.

(مسأله 2467) اگر زني بچه اي را شير دهد، به برادر هاي آن بچه محرم نمي شود و نيز خويشان آن زن به برادر و خواهر بچه اي كه شير خورده محرم نمي شوند.

مظاهری: رجوع کنید به ذیل مسأله 2465.

*****

زنجانی: م 2476- اگر زنی کودکی را شیر کامل بدهد باید احتیاط کند و با اولاد نسبی و رضاعی پدر آن کودک – اگر چه با واسطه باشند – و با اولاد نسبی مادر ان کودک ازدواج نماید همچنانکه در نگاه کردن و دست دادن و دیگر احکام محرمیت نمی تواند مانند یکی از محارم رفتار نماید ولی ازدواج خویشان آن زن با برادر و خواهر آن بچه مانعی ندارد .

(مسأله 2468) اگر انسان با زني كه دختري را شير كامل داده ازدواج كند و با آن زن نزديكي نمايد، ديگر نمي تواند آن دختر را براي خود عقد كند.

این مسأله در رساله آیات عظام : مکارم ومظاهری نیست.

*****

زنجانی: م 2477- اگر انسان با زنی که کودکی را شیر کامل داده ازدواج کند و با آن زن نزدیکی نماید دیگر نمی تواند دختر آن زن و اولاد و نوادگانش را -هرچند رضاعی باشند- برای خود عقد کند هر چند آن زن از زوجیت او خارج شود.

(مسأله 2469) اگر انسان با دختري ازدواج كند، ديگر نمي تواند1 با زني كه آن دختر را شير كامل داده ازدواج نمايد.

این مسأله در رساله آیات عظام: مکارم ومظاهری نیست.

1- بهجت: بنابراحتياط واجب...

*****

زنجانی: م 2478- اگر انسان با زنی ازدواج کند دیگر نمی تواند با زنی که آن همسر را شیر کامل داده و با مادر و مادربزرگ آن زن -اگر چه رضاعی باشند- ازدواج نماید هر چند هنوز با آن همسر نزدیکی نکرده باشد.

(مسأله 2470) انسان نمي تواند با دختري كه مادر يا مادر بزرگ انسان او را شير كامل داده ازدواج كند. و نيز اگر زن پدر انسان از شير پدر او دختري را شير داده باشد، انسان نمي تواند با آن دختر ازدواج نمايد1 و چنانچه دختر شيرخواري را براي خود عقد كند بعد مادر يا مادر بزرگ آن یا زن پدر او (از شير همان پدر2)، آن دختر را شير دهد، عقد باطل مي شود.

این مسأله در رساله آیت الله مظاهری نیست.

1- مكارم: [پایان مسأله]

2- [قسمت داخل پرانتز در رساله آيات عظام: خوئي، گلپايگاني، تبريزي، سيستاني وصافي نيست]

*****

زنجانی: م 2479- انسان نمی تواند با زنی که مادر یا مادر بزرگش او را شیر کامل داده ازدواج کند همچنین زن نمی تواند با مردی که مادر یا مادر بزرگش او را شیر کامل داده ازدواج نماید و نیز اگر زن پدر یا زن پدر بزرگ انسان از شیر پدر یا پدر بزرگ بچه ای را شیر داد انسان نمی تواند با آن بچه ازدواج نماید. و اگر کسی دختر یا پسر شیر خواری را برای خود عقد کند بعداز عقد مادر یا مادر بزرگ او یا زن پدر او، از شیر پدر یا زن پدر بزرگ او یا از شیر پدر بزرگ بچه را شیر کامل دهد عقد آنها باطل می شود . حکم ازدواج با زنی که مادر رضاعی انسان او را شیر کامل داده است در مسائل [2476] و [2477] خواهد امد.

(مسأله 2471) با دختري كه خواهر، يا زن برادر انسان (از شير برادرش1) او را شير كامل داده نمي شود ازدواج كرد2 و همچنين است اگر خواهر زاده يا برادر زاده، يا نوه خواهر يا نوه برادر انسان آن دختر را شير داده باشد.

این مسأله در رساله آیت الله مظاهری نیست.

1- [قسمت داخل پرانتز دررساله آيات عظام: خوئي و تبريزي نيست]

2- مکارم: محرم است و نمی تواند با او ازدواج کند...

*****

زنجانی: م 2480- با زن و مردی که خواهر یا زن برادر انسان از شیر برادر او را شیر کامل داده اند نمی شود ازدواج کرد اگر چه خواهر یا برادر رضاعی باشند همچنین است اگر خواهر زاده یا برادر زاده یا نوه خواهر یا نوه برادر انسان یا همسران آنها از شیر خواهر زاده و برادر زاده او را شیر کامل داده باشند اگر دختر یا پسر شیر خواری را برای خود عقد کند وبعد یکی از این افرادی که گفته شد او را شیر کامل بدهد عقد باطل می شود.

(مسأله 2472) اگر زني بچه دختر خود را شير دهد1، آن دختر به شوهر خود حرام مي شود. و همچنين است اگر بچه اي را كه شوهر دخترش از زن ديگر دارد شير دهد، ولي اگر بچه پسر خود را شير دهد، زن پسرش كه مادر آن طفل شيرخوار است بر شوهر خود حرام نمي شود.

این مسٔله در رساله آیت الله مظاهری قبلاْ بوده ولی در رساله جدید نیست

1- وحید: شیر کامل دهد... سبحانی: با شرایطی که گفته خواهدشد شیر دهد ...

*****

زنجانی: م 2481- اگر زنی فرزند دختر نسبی خود را شیر کامل دهد، آن دختر بر پدر آن بچّه -هر چند رضاعی باشد- حرام می‌گردد و همچنین است اگر بچّه‌ای را که شوهر دخترش از زن دیگر دارد -هر چند رضاعی باشد- شیر دهد، بلکه اگر مادربزرگ نوۀ پسری -نسبی- خود را شیر دهد، نسبت به حرام ابدی شدن عروسش -که مادر آن طفل شیرخوار است- بر پسرش باید احتیاط شود؛ و همچنین است اگر بچّه‌ای را که عروسش از شوهر دیگر دارد، شیر دهد.

مکارم: م 2114- احتیاط مستحب آن است که زن بچه دختر خود را شیر کامل ندهد همچنین بچه ای را که شوهر دخترش از زن دیگر دارد. {و} مانعی ندارد که زن نوه پسری خود را شیر دهد.

(مسأله 2473) اگر زن پدر دختري، بچه شوهر آن دختر را1 از شير آن پدر شير دهد، آن دختر به شوهر خود حرام مي شود2، چه بچه از همان دختر يا از زن ديگر شوهر او باشد.

1- اراكي: بچه آن دختر را...

2- سيستاني: بنابراحتياط در مسأله [2465] آن دختر به شوهر خود حرام مي شود؛ چه بچه از همان دختر، چه از زن ديگر باشد.

مکارم: رجوع کنید به ذیل مسأله [2472]

*****

زنجانی: مسٔله ۲۴۸۲- اگر زن پدر دختری بچه شوهر آن دختر را از شیر آن پدر شیر کامل دهد ان دختر بر شوهر خود حرام می شود خواه بچه از همان دختر باشد یا از زن دیگر شوهر او.