فتاوای آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مدظله)-قمار

١ – بازیهای مشکوک به قمار

سؤال: چه نوع بازیهایى قمار محسوب مى شود؟ اخیرا در این مناطق بازیهایى به نام «رُمینو» که مشکوک به نظر مى رسد رواج یافته، آیا مى توان بازى فوق را انجام داد؟

جواب: آنچه در میان مردم به عنوان قمار شناخته مى شود حرام است و موارد مشکوک اشکالى ندارد به شرط این که پول یا چیز دیگرى برد و باخت نکنند.

٢ – حکم ورق بازی کردن

سؤال: آیا ورق بازی کردن با دوستان یا فامیل در خانه و فقط برای تفریح بدون مطرح بودن برد و باخت حرام است؟ اگر حرام است لطفا علت را نیز برایم بنویسید. با تشکر

جواب: در صورتی که از آلت قمار بودن خارج شده باشد و در نزد توده مردم به عنوان یک وسیله تفریحی یا ورزشی شناخته شود بازی با آن بدون برد و باخت مالی اشکال ندارد در غیر این صورت اشکال دارد.

٣ – برگزاری قمار بین کفار توسط مسلمان

سؤال: قمار بین کفار توسط مسلمان چه حکمی دارد؟

جواب: اشکال دارد.

٤ – قرعه کشی بین همکاران

سؤال: ما چند نفر همکاریم در اداره بعضی وقت ها قرعه می اندازیم که یک نفر کیک و ساندیس بخرد. آیا اشکال دارد؟

جواب: قرعه کشی شرعا جایز نیست.

٥ – مفهوم قمار

سؤال: قمار یعنی چه؟

جواب: قمار یعنی قربانی کردن مال و شرف برای بدست آوردن مال غیر با خدعه و تزویر، و احیانا به عنوان تفریح. شرح بیشتر را در جلد دوم تفسیرنمونه ذیل آیه 219 سوره بقره مطالعه فرمایید.

٦ – حکم قمار و شرط بندی بین اعضای خانواده

سؤال: حکم قمار و شرط بندی از نظر اسلام چیست؟ آیا حکم آن دو با هم متفاوت است؟ با توجه به اینکه امام خمینی (ره) حکم آن را حرام می دانسته اند، آیا اگر فرزند با پدر و مادرش و یا همسر با همسر خود بخواهد برای بازی شرط بندی کند، حکم آن فرق می کند؟

جواب: قمار مطلقا حرام است و شرط بندی نیز جایز نیست حتی برای اعضای خانواده، مگر در مسابقات اسب سواری و تیراندازی آن هم در بین مسابقه دهندگان.

٧ – ورق بازی با کامپیوتر

سؤال: ورق بازی کردن با کامپیوتر برای سرگرمی چه حکمی دارد؟ با علم به اینکه 1 - ورق غیر ملموس است یا به عبارت دیگر بازی بصورت نرم افزاری میباشد.

2 - با شخص دیگری بازی صورت نمیگیرد که حکم مفسده و یا قمار داشته باشد.

جواب: در فرض سؤال اشکالی ندارد.

٨ – تعریف آلات قمار

سؤال: آلات قمار چیست؟

جواب: آلات قمار، آلاتی را می گویند که در عرف معمولاً با آن قمار انجام می دهند و با این عنوان شناخته می شود.

٩ – بازی پاسور

سؤال: آیا بازى با پاسور بدون برد و باخت جایز است؟

جواب: اگر پاسور در عرف عام از آلت قمار خارج شده و صرفاً به عنوان یک سرگرمى استفاده مى شود بازى با آن بدون برد و باخت مالى اشکال ندارد.

١٠ – مسابقاتی که جایزه را فرد سوم می پردازد

سؤال: چرا در مسابقه بین دو نفر یا دو گروه، اگر فرد سومی جایزه را بپردازد قمار محسوب نمی شود؟ در حالی که فلسفه قمار در آن موجود است!

جواب: اگر با نفر سوم قرارداد ببندند ، آن هم حکم قمار را دارد ولی اگر فرد سوم به عنوان هدیه و جایزه ، بدون قرارداد بدهد، اشکالی ندارد

– شرکت هایی که به صورت مشارکتی عضو گیری می کنند

سؤال: اخیراً طرح اقتصادى مشکوکى، که ظاهراً از کشورهاى اروپایى اقتباس شده، با مجوّز رسمى از سوى دولت در برخى از نقاط کشور اجرا مى شود. طرح مذکور بدین شکل است:

شخصى که قصد شرکت در این طرح را دارد برگه اى دریافت مى دارد، که در پشت این برگه نام هفت نفر با مشخّصات کامل و شماره حساب بانکى آنها، به همراه شماره حساب بانکى مجریان طرح درج شده است. گیرنده برگه براى شرکت در این طرح باید مبلغ پانصد تومان به حساب مجریان طرح و 200 تومان به حساب نفراتى که در پشت برگه آمده واریز کند و سپس برگه فوق را به همراه قبض رسید بانکى وجوهى که واریز کرده، به آدرس دفتر طرح مذکور ارسال کند. پس از مدّتى از سوى آن دفتر هفت برگه دیگر براى او ارسال مى شود که نام خود او در ردیف اوّل پشت برگه است. او موظّف است برگه هاى مذکور را بین هفت عضو فعّال و پرکار توزیع کند، و دریافت کنندگان برگه ها، نیز به ترتیب فوق عمل مى کنند، و این جریان به همین شکل ادامه پیدا مى کند. آنها مدّعى هستند در نهایت به هر شرکت کننده مبلغ 000جواب: 400جواب: 681جواب: 1 ریال خواهد رسید، و ده درصد وجوهى که به حساب دفتر طرح ریخته مى شود صرف امور خیریّه مى گردد. لطفاً نظر مبارک خویش را در مورد این مسأله بیان فرمایید.

جواب: همه اینها از قبیل بخت آزمایى هاى سابق است، و شرعاً اشکال دارد; مگر این که همه افراد از قبیل گروه اوّل باشند; یعنى فقط به نیّت کمک برگه ها را خریدارى کنند. ولى مى دانیم همه افراد چنین نیستند; بلکه بسیارى براى شرکت در قرعه کشى برگه ها را مى خرند، و اگر بدانند که آنها را در قرعه کشى شرکت نداده اند، راضى نیستند. و صَرف درآمد آن در امور خیریّه، ماهیّت مسأله را تغییر نمى دهد، و طرح سؤال نیز تأثیرى در حلّ این مشکل ندارد. امید است براى کمک به نیازمندان راههایى انتخاب شود که با احکام شرعى، که مصلحت جامعه در آن است، سازگار باشد.

١٢ – تعریف قمار

سؤال: سلام علیکم

تعریف کلمه قمار چیست؟

جواب: قمار نوعی بازی است با آلات مخصوص که در آن برد و باخت مالی وجود دارد.

١٣ – حکم قمار و شرط بندی بین اعضای خانواده

١٤ – مفهوم قمار

سؤال: قمار یعنی چه؟

١٥ – حکم بازی با پاسور

سؤال: اگر در منطقه ای که سکونت دارم پاسور را به عنوان یک سرگرمی بازی کنند و دیگر از حالت قمار خارج شده باشد آیا من میتوانم این بازی را انجام دهم ؟ اصلا آیا من به شخصه میتوانم عرف را تشخیص دهم یا باید مرجع تقلیدم تشخیص دهد؟

جواب: در صورتیکه از صورت آلت قمار خارج شده باشد بازی با آن بدون برد و باخت مالی اشکالی ندارد. تشخیص عرف با عقلاء متدین است.

١٦ – منظور از عرف محل در آلات قمار

سؤال: چند روز پیش برای جنابعالی نامه ای با موضوع بازی کردن پاسور برایتان ارسال داشتم که آیا حرام است یا نه ؟ جنابعالی مرحمت فرموده و جواب دادید که اگر عرف محل آنرا به عنوان آلت قمار به حساب نیاورند ایرادی ندارد در صورتی که برای برد و باخت نباشد. لطف فرموده فرق بین عرف محل و عرف جامعه را ذکر نمایید . پیشاپیش از لطف شما کمال تشکر را دارم.

جواب: منظور از عرف محل این است که در همان شهر که زندگی می کند پاسور از صورت آلت قمار خارج شده باشد ولو در شهر دیگر هنوز آلت قمار باشد.

١٧ – حکم شرعی بازی ورق (پاسور)

سؤال: در اثر کمبود امکانات تفریحى و سرگرمى، با در اختیار داشتن یک دست ورق (پاسور) براى سرگرم کردن و گذاردن وقت، خود را مشغول کرده ایم. امّا این اوراق توسّط بازرسى کارخانه توقیف، و ما متّهم به قمار بازى شده ایم. با توجّه به کمبود امکانات و گذراندن وقت به صورت کسل کننده، لطفاً نظر خود را راجع به این مسأله بیان فرمایید: آیا این کار از نظر شرعى حرام است؟ و در صورت حرام بودن، آیا این کار شرعاً تعزیر دارد؟

جواب: هرگاه بازى مذکور از عنوان آلت قمار خارج شده باشد، و در نزد توده مردم به عنوان یک سرگرمى یا ورزش شناخته شود، بازى با آن بدون برد و باخت مالى اشکالى ندارد. در غیر این صورت جایز نیست.